Bild: pixabay

Wu dat hier auk wuohl es kann, wollen se es wat Besönners maaken. Holtkempers Jopp harre niämlick in Bayern Gefallen ant Flößen funnen. Nich ümsüss. Sien Hoff lag bi Greffen längs de Iem-se. Un dao, jüst dicht bi, lagerden veer wööste Böökenstämm, de he an sick Büchters Buer in Telligt (Telgte), dao änner Siete Iemse (Ems), verspruoken harre.

Doch, kenns jä wuohl, se harren dao auk all öfters üöwer küert, mehr aower auk nich. Denn söwwst met Treckers is dat met so Stammends ne heele Ambrasch. Nu aower wollen se dao es en Beliäfnis uut maaken. Waorüm nich auk up de Iemse es maol flössern? Gesäggt, gedoon.

As et sowiet was, harren se met de Flößerie dao up de Iämse auk alle Hande vull to doon. (Ems) Et göng de män wat sperrig mit, mit de Böökenstämm. Gar nich so eenfach, auk dat Floß noch debi schön in Stüer to haollen. Aower se harren sogar Saagen debi, wenn et villicht änners nich mehr göng. Man weet ja nich, wat de alle so bi passeeren kann. Oh ja, dao harren se sick nu wat bi vör-nommen!

Wu dat Spiell dao nu so woll, kam iähr bi Warendüörp all ne Motoryacht in de Mööte (kam ihnen entgegen). Dä! Hen un her un her un hen, nu satten se de met in de Bredullje. Dao reip den Kaptain van de Motoryacht, well wuohl en babbeligen Berliner was: „Da habt er euch nu aba wat uffjepu-ckelt! Nu man dalli! Männekes, ick sach nur eens: Nich kieken, säjen! Säjen, säjen, säjen! Herr-schaften, Stämme kürzen, dann flutscht et wieda!“

Holtkemper un Büchter wassen deftige Emsköppe, de sick so nich gern wat säggen lööten. Also lichtete Büchter up dat Floß siene Kippe (lüftete seine Schlägermütze), klaihde sick achtert Ohr un bölkte terügge: „Dat geiht nich! Ji mött‘ terügge!! Uut de Stämme willt se niämlicks för de Berliner Grautsnuuten Mundharmonikas maaken!“

Häs et auk all hört? Beckmanns Bruni is daut. Oh ja, dat mott man säggen, met Bruni geiht ne heelmaol achtbare Frau uut de Welt. Se was so recht eene es du un icke. Se höölt de Riegen bineene un dai alltiets, so guet es et göng, dat wat se konn. Drüm düssen Naopries hier auk glieks vöran.

     Nich dat wi Bruni (so es bi Melitta) nie’e Koffiefilters to verdanken härren. Nä, dat nich. De Frau häff auk nich eenmaol vör de Vereinten Nationen in New York ne graute Rede haollen. In Berlin häbt se van Bruni auk noch nix hört. Se wör nich Parteivörsitzende un se satt nich in’ Aufsichtsrat van de Sparkasse. Bruni wör auk nich Influencerin orre Feministin. Se brachde äs Frau auk nich, alleene up ’n Paddelböötken, den grauten Amazonas ächter sick. Et gaff för Bruni weder Gold-medaillen noch Weltrekorde. Offwuohl se guet kuoken konn, wör von Bruni in nich eene Fernseh-Kochshow wat to seih’n. Nä, Bruni häff de Welt nich ümkrempelt. Nix an Schlagzeilen gaff et üm de Frau. Nix Extras. Un nu is Bruni daut. 

Still göng Bruni dör de Welt;
se möök üm sick nich graut Gewält.
De Frau dai guet, wat se so konn,
wör nett alltiets un flietig, fromm.

Bruni harr fief Kinner. De Mann wör iähr all fröh stuorben. De Rente, dat wör nich vull. Se moss män alltiets schön sparsam sien un guet uppassen, dat et de Kinner an nix feihlde. Aower se sind alle guet terechte kommen. De Enkelkinner wören ganz Omakinner. Muorns droffen se wuohl koppüöwer in iähr Bedde. Dao harr Bruni Spass an. Un noch vör Wiäken häff se iähr Plätzkesbacken bibracht. Ansüss dai se de Lütken gerne schöne Geschichten vörliäsen un uut de Familge wat von fröher vertell’n.

     Wat süss noch? Bruni dai gern Naihen un Stricken, daobi keek se alltiets fröndlick drin. Denn nich weinig devan göng för wat Guets in Wiehnachtsbasare. Unner de Lüe göng Bruni auk immer gerne. Se süng mit in’ Kerkenchor un suorgte för muntere Radtouren för de Frauengemeinschaft. Ansüss höölt se iähr Hüüsken prick un dai met Luune wat in‘ Gaoren; ja, Bloomen wören iähr een un all’s. Se küerde de gar mit.  

     Tschä, all dat wör maol. Nu is Bruni daut. Waorüm ick dat hier nu aower schriewe? Weil bi sücke es Bruni nich eener an‘ Graff graute Reden hölt. Weil se üöwer sücke es Bruni in de sozialen Medien lachet. Ümso mehr will ick hier es säggen, dat sücke es Bruni – auk ohne Ordens – för de Welt wahre Wohltäters sind! Se hölpen wo se konnen, daien alltiets flietig wat, häbt sick nich wegducket wenn wat wör, häbt nich rümmuult, se häbt nich eene Menskensiäle quiält un nich eenen üöwer’t Ohr haut. Aower in‘ Fernsehen orre so wat es Tiktok kennt se sücke es Bruni gar nich.  

    Ick aower will nu gau noch seihn, dat Bruni en Naopries krich. Drüm gaoh ick glieks stantepee nao et Amt, ümdat Bruni posthum noch dat graute Bundesverdienstkrüüß 1. Klasse krich. Wenn nich Bruni, well dann …?

Van Medde Oktober bis Medde November häbet et de Vüögels hier drock. Et is en Kommen un Gaohn. So kommet van Nord un Ost nao hier int Winterquartier Saotkraihen, Dohlen un Ringelgäöse. Ännere Fleigers is et in de Wintertiet hier (immer noch) to kaolt. So trecket de Kraans (Kraniche) gen Süden. Sinnig kiek ick debi hauch. Daobi geiht mi dör’n Kopp, wat Georg Trakl (1887 – 1914) maol schreef: „Am Abend, wenn die Glocken Frieden läuten, folg ich der Vogel wundervollen Flügen, die lang geschart, gleich frommen Pilgerzügen entschwinden in den herbstlich klaren Weiten.“

Iähr heestrig Geroop is manchs wiethen to hören. Dann kiek ich hauchup un wünner mi üöwer de Kraans met iähren Formationsfloog en graute Tropps, akkraot de Riege nao in ne V-Formassion. In den Windschatten spart dat achterto guet wat an Energie. Drüm wesselt sick vörnvöran de besten Frontfleigers aff, üm achter sick de Familgen met guet twee Jungvogels to schonen. So schaffet se bi guet 60 – 80 Stundenkilometers hunnerde van Kilometers an en Dag, eher dat se sick up en Rastplatz verhaalt. Dat geiht üöwer Dage duusende Kilometers so – un all’s ohne Navi …

Well Glück häff, kann auk wuohl es seihn, dat de Kraans met iähre Fleigerie innehaolt un daoför Kriese üm Kriese trecket. Zoologen nemmet an, dat se dann villicht ne nie’e Witterung an dat Erd-Magnetfeld upnemmet orre ne biättere Thermik nutzen willt. Kriesend geiht et dann höhger un höhger.

Auk dat is mi glieks wier Wunner genoog. Dat schinn Günter Eich (1907 – 1972) wuohl iämso. He vertruude „dem Vogelflug seine Verzweiflung an. Denn er misst seinen Teil von Ewigkeit gelassen ab. Drum heißt es Geduld zu haben, irgendwann wird die Vogelschrift entsiegelt.“

Ick denke: Wu auk immer, aower wat maket wi Menskenkinner daokeegen doch oft graute Welttheaters üm nix. Eenen will noch klööker sien es den ännern – un daobi geiht us de Welt unnere Hande kaputt. Alleen keegen en Tropp Kraans hölp all en bettken mehr Demoot. Schon Goethe (1749 – 1832) wör us dao vör, as he schreef: „Die Natur ist das einzige Buch, das, ohne großes Aufsehen zu machen, auf allen Blättern große Inhalte bietet.“

Wenn de Kraans trecket, is mi dat all genoog.

Alle Jaohre wier krich man vör Wiehnachen in so Kerkenkonzerte noch wuohl schön wat to hören. Wat dao ansüss in de Kauphüser alle so üm „Heidschi-Bumbeidschi“ bi rümdudelt, kümp dao nich mit. „White Christmas“ orre den „Winter in Canada“ schafft dat auk nich. Wu änners aower glieks, wenn et sachte villicht so klinget: „Joseph, lieber Joseph mein …“. Un wu schön fierlick erst, wenn se düssen Bach siene Wiehnachskantate „Wachet auf, ruft uns die Stimme“ anstimmet. Dann moss es kieken. Mi schinnt et gar, dat richte up. Un wat so ganz apart Lustervolk is, dat krich de Glanz bi in de Aogen.    

     Jopp un Sefa wollen sick nu vör Wiehnachen auk es wat an fierlick Kerkenmusik gönnen. Nu ja, dat gong mehr so van Sefa uut. Man kann et ruhig säggen, an sick giff Jopp nich vull up klooke Musik. Doch wenn et sien mott, geiht he wuohl maol mit. Hauptsaake Sefa is de guet bi tofriär.

     Dütmaol aower gefööl em „Joseph, lieber Joseph mein“ fört Erste an sick all recht guet. Et schinn, de Musikers konnen et wuohl. Se strengten sick flietig debi an. Män bi all dat Gefiedel naodem klappten Jopp män doch immer wier aff un an de Döppen debi to. Dat et mit em aower nich heelmaol in‘ Ssieggenhiemmel (Träume, Bewusstlosigkeit) göng, daoför sorgte dann de Chor met „Wachet auf“. Daobi stott’e em nu auk noch Sefa in de Siete un flisterde: „Mann … Ick gleiw, dat is Bach.“

     Nu wör auk Jopp wier hellwacke. He bleef aower ganz ruhig un lööt sick nix anmerken. Jopp keek stump liekuut un nuschelde: „Frau, ganz ruhig. Wochte, bis he sick villicht es ümdreiht, dann kanns jä immer noch seihn, off he dat wüerklick is.“

1960 gaff et bi us in Düütskland jüste maol 1.500 Türken. Aldi deelde to de Tiet siene bis daohen jüste maol 300 Kaupladens in Aldi-Nord un Aldi-Süd up. Van nu an duerde et gar nich mehr lange, dao daien bi Aldi nich bloß de ersten Alis flietig inkaupen, nää, baolle leip bi Aldi auk all den een off annern Ali gar äs Filialleiter. Kick, dat is Integration! Dat göng so wiet, dat Ali maol bi Albrechts Karl in Essen anrööp un em sagg: „Allo Scheffe, hier Ali. Wille sagen, Pappepier für Klosette war nich auf Palette. Jaja, Scheffe, sonst alles Paletti bei Ali hier.“ Kick, so wör dat.

Tüskentiets liäwet von Ali nu all veer Generassionen bi us. Un uut kien Stadt un Land is Aldi wegtodenken. Ali auk nich. Egaol off Ali oder Aldi, beide häbt sick guet maaket un gehört längst to use Kultur hier. Vörbi, de Tieten, as sick so männig fien Menskenkind to schade wör, in so Billigläden es Aldi intokaupen; vörbi auk, as Ali noch stüödderde: „Scheffe, nich verdrehen, Ali nix verstehen…“ Nu mott Ali et jä nich glieks up Platt doon, doch et is auk nix, sick de bloß met „Verständigungsschwierigkeiten“ harümtoschlao’n. Dann geiht et van Anfang an in‘ Knüpp.

Män wat sägg ick dao?

Eenen van use hiesigen Landslüe hier, Hillebrands Gerd, de leip vör Jaohren es in Dortmund. He wör dao up Besöök bi siene Dochter Roswitha. Nu ja, wu dat vandage so is, wör Roswitha auk all van iähren Kerl aff un schlöög sick dao so äs „Alleinerziehende“ dör. Un so moss de junge Mama nao Fieraobend up ’n lessten Drücker auk noch gau de Kinner uut de Kita haalen. Tüskentiets könn Gerd jä noch wuohl gau wat fört Aobendiätten inkaupen. Nu ja, waorüm nich. Gerd wör jä gar nich so. Un so möök he sick denn auk met den Inkaupsbüül up ’n Patt.

Nu moss wietten, Dortmund, Junge, dao is all wat an Straoten! Herrjeh, Gerd kreeg un kreeg nich den rechten Dreih dao nao’n Aldi hen. Dao fröög he den erstbesten jungen Türken: „Du, höre er mal! Wo hier geht’s hin nach Aldi?“ Gewitzt keek em den klooken Ali an un sagg to Gerd: „Hö? Zu Aldi!“

Gerd schlöög sick verdutzt an de Plääte un meinde: „Wat?! Schon zu hier Aldi…?“