Emma Pötter (1926 – 2003): Sommerabend an der Ems, Aquarell 1980

As wenn sick Hiärwst un Fröhjaohr paart,
so is se, use Iemseart.
Maol blöss de Wind, maol schuurt et natt,
maol lacht de Sönn up Tratt un Patt.

Nich graut Buhai met Trömmelkes,
nich Bömmskes orre Bömmelkes,
wat tellt, dat is dat rechte Waort,
nich to lang un nich to kuort.

Hier treck nich eener di ne Schnuut.
Se küert daoför hier reinheruut.
Lutt männig Waort auk groff män doch,
Up Iemseart klingt‘ truulick noch.

Mit Aaperie kömms hier nich wiet.
Wat auk nich tellt, is Spiet un Striet.
Eens aower geiht schön Ton in Ton:
Bedächtig weg dat Rechte doon.

Man mäck nich graut Tamtam üm Nix,
doch feihlt es wat, bis holpen fix.
Hatt is de Griff, män week dat Hiärt,
de Art is sicher nich verkehrt.

Hier geiht et up dat grööne Land,
met Luune alltiets Hand in Hand.
Drüm treck de Pläät ick hier nich kruus,
denn ick bin giäne hier tohuus!

Ja: So is use Iemseart,
as wenn sick Hiärwst un Fröhjaohr paart.
Dat moss so nemmen, es et is,
dann geiht et guet di, ganz gewiss.

Bild: Manfred Heskamp, Elte

Us Plattdüütsch is so warm, so riek –
doch kann man sick de auk an schüer’n.
Met jede Spraok steiht Platt sick liek,
wi könnt et gar genoog nich küern!

To Platt päss kiene graute Schnuut
un iä’mso weinig wild Gestüöhn;
bi Platt, dao süht man guet bi uut,
drüm is dat Plattküern auk so schön!

Denn nett up Platt sick wat vertell’n,
mäck munter glieks, doch manchs auk still;
man bruukt sick nich debi verstell’n,
drüm präötket wi, so Gott et will.

Nich bloß von dat wat fröher wör
vertellt wi us dann gerne wat,
auk wat vandag so giff Couleur,
beküer wi iämso liek up Platt.

Met Platt lött lustig et sick ulken,
doch lött sick auk wuohl butt wat säggen.
Nich minner dräch et us up Wulken
un kann sick fien ümt Hiärtken leggen.

Us Plattdüütsch, dat is mehr äs schön,
dao schüert sick nich dat Hiärt bi wund,
heel änners äs so Wortgedröhn,
mäck Plattdüütsch gar de Siäl gesund.

Et weigt us dann, wat dao so klingt;
wi föhlt us licht, annommen, froh –
as wenn van wieden us wat winkt
un kaim ganz sachte up us to …

Oft klingt wat nao, wat lange wör,
as woll et us maol wier wat säggen.
So wat geiht dann dör un dör
un döt heel fien de Siäle weegen.

Auk dat is Platt, van Hiärten sacht
wäd et us sinnig dann tomoot,
as härren Engelkes wat bracht,
doch nich met Flittkes, nä, to Foot.

Ja, Hiärt un Siäl gaoht heelmaol up,
kümp Plattdüütsch echt un fien deher –
as gäff et hiemmelwärts en Schub,
man will dann änners gar nix mehr …

Bild: pixabay

Dat könnden wi gerne öfters maol doon: Nett tohaupe aolle Belder von fröher bekieken. Denn schöne Erinnerungen sind so wat es ne mollige Kruke (Wärmflasche) fört Hiärt. Un in‘ Kopp löchtet wat up, wat ansüss kien Funken mehr härre. Schade wäre et, wenn et dat nich mehr gäff. Liäbensbelder göngen verluorn, de us schön noch wat säggen könnden.

     Bi mi klinget dao immer noch plattdüütske Säggewiesen (Redewendungen) bi dör, Sprüchskes, de vandage gar nich mehr to hören kriss. Kick Opa mi dao up en aolt Foto an, höre ick em noch säggen: „Junge, haoll di ant elfte Gebot: Laot di nich verbluffen.“ Dat sitt mi alltiets noch in en Kopp. Un dat ist Verkehrteste jä sicher nich. Also, leiwe Lüe, wu wäre et maol wier met en nettet Sippenstündken?

     Bi aolle Belder bekieken duert et nich lange un eene weet mehr noch äs den ännern. Dao hett et: „Nu kiek doch bloß es hier! Meinee! Man sall gar nich meinen, dat den Mann Onkel Gustav is. Ick seih en noch vör mi. Mehrst sach he immer …“ Un dann kömmt de wier so ’n markanten Satz, wo dat Lachen de män so bi ruutschütt. Doch et bliff nich bi Onkel Gustav, denn dat Bladern in de Fotalben geiht hen un her, bis dat de eenen fröch: „Och, un hier! Well is dat nu noch?“ Alle willt kieken. Doch well könnt et sien? Jopp röpp: „Paula is dat!“ Jau, dat is se! Düsse Paula van Mamas Siete her, dao ächten uut Freren. Meinee, wu lange is nu all wuohl daut? Aower giff et dao in Freren nich noch wuohl wecke van us?“ Man könnde sick de villicht maol wier üm kümmern … Ännersiets: Wo nich wuohl so männig Deel van us vandage löpp? Van Paula wüssen se, dat et en guet Menske wör. Man süht et all up dat Foto.

     Nu säch auk Heini wat. Heini säch: „Ick häb immer all sägget, met us Schulten könn wi us eenlicks guet seihn laoten. All’s achtbare Lüe, wat ick de so van weet.“ Hä, dat döt guet. Drüm doot se auk alle nickoppen. Bloß Lina grabbelt män so in all de Belder harüm. Se röpp up maol: „Nu kieket es hier! Klärchen, noch äs Blaage met Zöpfkes! Wu lange häb ick de doch all nich mehr seihn! Is de nich tüskentiets dao ächten in Köln all längst van iähren Kerl aff?“ Nickoppen, dann Stille. Jopp flistert kaduck, Klärchen wäre antlest dat Suupen anfangen. Daobi wör se doch so ’n fröndlick Wichtken. Ach, ach. Manchs is et alle nich eenfach. Dao draffs nich lange üöwer küeren.  

     Lina juchzet auk all wier: „Hier, nu kieket doch es hier.“ Un alle kieket stantepee wier änners drin.

Bild: pixabay

Guet Plattküern, dat is mehr äs schön.
Dat Hiärtken geiht wiet up debi.
Ganz anners äs so Wortgedröhn,
klingt et vertruulick, echt un frie.

Up Plattdüütsch nett sick wat vertell’n,
mäck munter glieks, doch manchs auk still.
Man bruukt sick nich debi verstell’n,
drüm präötket wi, so Gott et will.

Us Plattdüütsk is so warm, so riek;
doch kann man sick de auk an schüer’n.
Met jede Spraok steiht Platt sick liek,
wi könnt et gar genoog nich küern!

To Platt päss kiene graute Schnuut
un iä’mso weinig wild Gestüöhn.
Bi Platt, dao süht man guet bi uut,
drüm is dat Plattküern auk so schön!

Nich bloß von dat wat fröher wör
vertellt wi gerne us so wat.
Auk wat vandag so giff Couleur,
beküer wi iämso liek up Platt.

Gaoht Döönkes daobi dör de Runde,
dann lacht wi, dat de Heide wackelt.
Män geiht et auk es deep to Grunde,
wätt ernsthaft küert, nich lange fackelt.

Ja, Hiärt un Siäl gaoht heelmaol up,
kümp Plattdüütsch echt un fien deher;
as gäff et hiemmelwärts nen Schub –
man will dann änners gar nix mehr.

♣ ♣ ♣

Fragen Sie in Ihrer Buchhandlung
nach plattdeutschen Büchern von Otto Pötter,
erschienen im Aschendorff-Verlag Münster.

Die zeitlos schönen Pötter-Bücher
zählen zu den Klassikern der plattdeutschen Sprache
und sind zu jedem Anlass ein originelles Geschenk „von hier“!

Bild: pixabay

Wat Dokters schriewt un Paoters singet,
dat to verstaohn, dat dwinget
Jans, Franz orre auk Grete
nich selten Kopppien in de Plääte.

Denn all’maol klook küert se Latien;
se doot studeert un häbt sick fien.
Mäck dat jä auk wuohl graut wat her,
so küer wi leiwer düütlick mehr.

Wi bünd deswiägen ja nich dumm,
bloß weil wi spriäket Platt met Mum.
Denn Platt kriegt Dokters, samt Pastor,
in iähren Kopp nu wier nich klaor.

Drüm: W e l l nu hier de Dumme is,
dat is un bliff män ungewiss.
Dao könn auk Cäsar nix up säggen;
et bliff ’n Räötsel allerweggen.

Is dat Latien auk noch so fien,
hier kann’t auk ruhig up Platt wat sien.
Et is jä nich glieks de Verkehrte,
de anners küert äs de Gelehrte.

In praxi, üöwerhaupt ick sägg:
Hauptsaak wi laot‘ de Hoffart weg!
Un nich glieks auk noch heel vernarrt,
dat schütt hier bloß uut use Art.