Häs et auk all hört? Beckmanns Bruni is daut. Oh ja, dat mott man säggen, met Bruni geiht ne heelmaol achtbare Frau uut de Welt. Se was so recht eene es du un icke. Se höölt de Riegen bineene un dai alltiets, so guet es et göng, dat wat se konn. Drüm düssen Naopries hier auk glieks vöran.

     Nich dat wi Bruni (so es bi Melitta) nie’e Koffiefilters to verdanken härren. Nä, dat nich. De Frau häff auk nich eenmaol vör de Vereinten Nationen in New York ne graute Rede haollen. In Berlin häbt se van Bruni auk noch nix hört. Se wör nich Parteivörsitzende un se satt nich in’ Aufsichtsrat van de Sparkasse. Bruni wör auk nich Influencerin orre Feministin. Se brachde äs Frau auk nich, alleene up ’n Paddelböötken, den grauten Amazonas ächter sick. Et gaff för Bruni weder Gold-medaillen noch Weltrekorde. Offwuohl se guet kuoken konn, wör von Bruni in nich eene Fernseh-Kochshow wat to seih’n. Nä, Bruni häff de Welt nich ümkrempelt. Nix an Schlagzeilen gaff et üm de Frau. Nix Extras. Un nu is Bruni daut. 

Still göng Bruni dör de Welt;
se möök üm sick nich graut Gewält.
De Frau dai guet, wat se so konn,
wör nett alltiets un flietig, fromm.

Bruni harr fief Kinner. De Mann wör iähr all fröh stuorben. De Rente, dat wör nich vull. Se moss män alltiets schön sparsam sien un guet uppassen, dat et de Kinner an nix feihlde. Aower se sind alle guet terechte kommen. De Enkelkinner wören ganz Omakinner. Muorns droffen se wuohl koppüöwer in iähr Bedde. Dao harr Bruni Spass an. Un noch vör Wiäken häff se iähr Plätzkesbacken bibracht. Ansüss dai se de Lütken gerne schöne Geschichten vörliäsen un uut de Familge wat von fröher vertell’n.

     Wat süss noch? Bruni dai gern Naihen un Stricken, daobi keek se alltiets fröndlick drin. Denn nich weinig devan göng för wat Guets in Wiehnachtsbasare. Unner de Lüe göng Bruni auk immer gerne. Se süng mit in’ Kerkenchor un suorgte för muntere Radtouren för de Frauengemeinschaft. Ansüss höölt se iähr Hüüsken prick un dai met Luune wat in‘ Gaoren; ja, Bloomen wören iähr een un all’s. Se küerde de gar mit.  

     Tschä, all dat wör maol. Nu is Bruni daut. Waorüm ick dat hier nu aower schriewe? Weil bi sücke es Bruni nich eener an‘ Graff graute Reden hölt. Weil se üöwer sücke es Bruni in de sozialen Medien lachet. Ümso mehr will ick hier es säggen, dat sücke es Bruni – auk ohne Ordens – för de Welt wahre Wohltäters sind! Se hölpen wo se konnen, daien alltiets flietig wat, häbt sick nich wegducket wenn wat wör, häbt nich rümmuult, se häbt nich eene Menskensiäle quiält un nich eenen üöwer’t Ohr haut. Aower in‘ Fernsehen orre so wat es Tiktok kennt se sücke es Bruni gar nich.  

    Ick aower will nu gau noch seihn, dat Bruni en Naopries krich. Drüm gaoh ick glieks stantepee nao et Amt, ümdat Bruni posthum noch dat graute Bundesverdienstkrüüß 1. Klasse krich. Wenn nich Bruni, well dann …?

Van Medde Oktober bis Medde November häbet et de Vüögels hier drock. Et is en Kommen un Gaohn. So kommet van Nord un Ost nao hier int Winterquartier Saotkraihen, Dohlen un Ringelgäöse. Ännere Fleigers is et in de Wintertiet hier (immer noch) to kaolt. So trecket de Kraans (Kraniche) gen Süden. Sinnig kiek ick debi hauch. Daobi geiht mi dör’n Kopp, wat Georg Trakl (1887 – 1914) maol schreef: „Am Abend, wenn die Glocken Frieden läuten, folg ich der Vogel wundervollen Flügen, die lang geschart, gleich frommen Pilgerzügen entschwinden in den herbstlich klaren Weiten.“

Iähr heestrig Geroop is manchs wiethen to hören. Dann kiek ich hauchup un wünner mi üöwer de Kraans met iähren Formationsfloog en graute Tropps, akkraot de Riege nao in ne V-Formassion. In den Windschatten spart dat achterto guet wat an Energie. Drüm wesselt sick vörnvöran de besten Frontfleigers aff, üm achter sick de Familgen met guet twee Jungvogels to schonen. So schaffet se bi guet 60 – 80 Stundenkilometers hunnerde van Kilometers an en Dag, eher dat se sick up en Rastplatz verhaalt. Dat geiht üöwer Dage duusende Kilometers so – un all’s ohne Navi …

Well Glück häff, kann auk wuohl es seihn, dat de Kraans met iähre Fleigerie innehaolt un daoför Kriese üm Kriese trecket. Zoologen nemmet an, dat se dann villicht ne nie’e Witterung an dat Erd-Magnetfeld upnemmet orre ne biättere Thermik nutzen willt. Kriesend geiht et dann höhger un höhger.

Auk dat is mi glieks wier Wunner genoog. Dat schinn Günter Eich (1907 – 1972) wuohl iämso. He vertruude „dem Vogelflug seine Verzweiflung an. Denn er misst seinen Teil von Ewigkeit gelassen ab. Drum heißt es Geduld zu haben, irgendwann wird die Vogelschrift entsiegelt.“

Ick denke: Wu auk immer, aower wat maket wi Menskenkinner daokeegen doch oft graute Welttheaters üm nix. Eenen will noch klööker sien es den ännern – un daobi geiht us de Welt unnere Hande kaputt. Alleen keegen en Tropp Kraans hölp all en bettken mehr Demoot. Schon Goethe (1749 – 1832) wör us dao vör, as he schreef: „Die Natur ist das einzige Buch, das, ohne großes Aufsehen zu machen, auf allen Blättern große Inhalte bietet.“

Wenn de Kraans trecket, is mi dat all genoog.

Alle Jaohre wier krich man vör Wiehnachen in so Kerkenkonzerte noch wuohl schön wat to hören. Wat dao ansüss in de Kauphüser alle so üm „Heidschi-Bumbeidschi“ bi rümdudelt, kümp dao nich mit. „White Christmas“ orre den „Winter in Canada“ schafft dat auk nich. Wu änners aower glieks, wenn et sachte villicht so klinget: „Joseph, lieber Joseph mein …“. Un wu schön fierlick erst, wenn se düssen Bach siene Wiehnachskantate „Wachet auf, ruft uns die Stimme“ anstimmet. Dann moss es kieken. Mi schinnt et gar, dat richte up. Un wat so ganz apart Lustervolk is, dat krich de Glanz bi in de Aogen.    

     Jopp un Sefa wollen sick nu vör Wiehnachen auk es wat an fierlick Kerkenmusik gönnen. Nu ja, dat gong mehr so van Sefa uut. Man kann et ruhig säggen, an sick giff Jopp nich vull up klooke Musik. Doch wenn et sien mott, geiht he wuohl maol mit. Hauptsaake Sefa is de guet bi tofriär.

     Dütmaol aower gefööl em „Joseph, lieber Joseph mein“ fört Erste an sick all recht guet. Et schinn, de Musikers konnen et wuohl. Se strengten sick flietig debi an. Män bi all dat Gefiedel naodem klappten Jopp män doch immer wier aff un an de Döppen debi to. Dat et mit em aower nich heelmaol in‘ Ssieggenhiemmel (Träume, Bewusstlosigkeit) göng, daoför sorgte dann de Chor met „Wachet auf“. Daobi stott’e em nu auk noch Sefa in de Siete un flisterde: „Mann … Ick gleiw, dat is Bach.“

     Nu wör auk Jopp wier hellwacke. He bleef aower ganz ruhig un lööt sick nix anmerken. Jopp keek stump liekuut un nuschelde: „Frau, ganz ruhig. Wochte, bis he sick villicht es ümdreiht, dann kanns jä immer noch seihn, off he dat wüerklick is.“

1960 gaff et bi us in Düütskland jüste maol 1.500 Türken. Aldi deelde to de Tiet siene bis daohen jüste maol 300 Kaupladens in Aldi-Nord un Aldi-Süd up. Van nu an duerde et gar nich mehr lange, dao daien bi Aldi nich bloß de ersten Alis flietig inkaupen, nää, baolle leip bi Aldi auk all den een off annern Ali gar äs Filialleiter. Kick, dat is Integration! Dat göng so wiet, dat Ali maol bi Albrechts Karl in Essen anrööp un em sagg: „Allo Scheffe, hier Ali. Wille sagen, Pappepier für Klosette war nich auf Palette. Jaja, Scheffe, sonst alles Paletti bei Ali hier.“ Kick, so wör dat.

Tüskentiets liäwet von Ali nu all veer Generassionen bi us. Un uut kien Stadt un Land is Aldi wegtodenken. Ali auk nich. Egaol off Ali oder Aldi, beide häbt sick guet maaket un gehört längst to use Kultur hier. Vörbi, de Tieten, as sick so männig fien Menskenkind to schade wör, in so Billigläden es Aldi intokaupen; vörbi auk, as Ali noch stüödderde: „Scheffe, nich verdrehen, Ali nix verstehen…“ Nu mott Ali et jä nich glieks up Platt doon, doch et is auk nix, sick de bloß met „Verständigungsschwierigkeiten“ harümtoschlao’n. Dann geiht et van Anfang an in‘ Knüpp.

Män wat sägg ick dao?

Eenen van use hiesigen Landslüe hier, Hillebrands Gerd, de leip vör Jaohren es in Dortmund. He wör dao up Besöök bi siene Dochter Roswitha. Nu ja, wu dat vandage so is, wör Roswitha auk all van iähren Kerl aff un schlöög sick dao so äs „Alleinerziehende“ dör. Un so moss de junge Mama nao Fieraobend up ’n lessten Drücker auk noch gau de Kinner uut de Kita haalen. Tüskentiets könn Gerd jä noch wuohl gau wat fört Aobendiätten inkaupen. Nu ja, waorüm nich. Gerd wör jä gar nich so. Un so möök he sick denn auk met den Inkaupsbüül up ’n Patt.

Nu moss wietten, Dortmund, Junge, dao is all wat an Straoten! Herrjeh, Gerd kreeg un kreeg nich den rechten Dreih dao nao’n Aldi hen. Dao fröög he den erstbesten jungen Türken: „Du, höre er mal! Wo hier geht’s hin nach Aldi?“ Gewitzt keek em den klooken Ali an un sagg to Gerd: „Hö? Zu Aldi!“

Gerd schlöög sick verdutzt an de Plääte un meinde: „Wat?! Schon zu hier Aldi…?“

 

Siet dat de Mann iähr wegstuorben was, feihlde Rosa wat. Man kann jä säggen, wat man will, aower wenn man et nich gewuohnt ist, is et alleene män so wat (nichts Halbes und nichts Ganzes). Auk nachts dao alleene in‘ Bedde is et män so ’n Hen un Her. Rosa kümp de gar nich bi  in‘ Slaop. Se kann de baoll gar nich keegen liäsen.

     Offwuohl, in Bedde liäsen, dat harre Felix auk immer doon. Wenn dao nich alltiets dat Gefummel met dat Lecht wiäsen wäre. Bi all dat Grabbeln üm den Lechtschalter herüm is dao ümt Lämpken en grauten Pleck uut wuorden. De störde Rosa all lange. Drüm woll se de nu auk es wat an doon. Villicht dat den Schlaopstuoben ineens maol wier friske Farbe kreeg? Orre ineens dann auk glieks noch den Wohnstuoben? Dat Truerjaohr wör jä nu all wat hen. Se konn dat an sick guet all in Angriff nemmen. Doch moss sick dat erst es en Anstrieker bekieken.

     Rosa wüss dao auk all eenen. Sendkers Karl schinn iähr den Richtigen. De leip äs Widdemann (Witwer) auk all lange alleene un harre för so wat sicher guet Tiet, ohne dat et glieks debi allto harre int Geld göng.

     As Karl nu fachgerecht met Pinsel un so bi Rosa an de Dööre stönn un fröög, wat so to doon wäre, sagg Rosa em: „Tschä, Karl, du weeß ja, dat ick nu all ne ganze Tiet alleene bin. Aower nu is et mi doch nao frisk Werk wier tomoote. An sick könnde et van mi uut glieks in‘ Schlaopstuoben demet lossgaohn. Komm an, ick sall et di wuohl wiesen.“ Mann! Karl bleew de Spütte debi weg. He wüss gar nich, wat he säggen soll. Dat härre he van Rosa so nich dacht. Also dat göng hier jä … Den Emmer Farbe wäre em de baoll bi uut de Hande fallen. Jö! Dat göng em nu doch alle en bettken to flott dao. He sagg: „Rosa, ick kann mi all denken, wu dat hier so gaohn sall, aower …“

     Rosa wünk aff un spröök: „Mit Denken un Rümstaohn is us hier nich holpen. To, komm an.“ Dao göng de Frau all vöruut. Un eher Karl de noch wat up säggen konn, stönnen de beiden auk all vör de Bedden. Rosa harre et glieks wier met den swatten Placken üm Felix sien Nachttischlämpken un sagg: „Karl, daomit du auk weeß, wo du hier glieks all schön met anfangen könns, wies ick di erst es, wo mien Mann alltiets immer hinpöck, wenn he …“ „Roswitha“, wuorde Karl nu düütlick, „ick bin ja nu auk nich dumm, aower ick bin nu maol nich mehr den Jüngsten …“ Se gefööl em äs Frau jä auk ganz guet, mennde he galant, aower wenn et pattu upt Ganze gaohn soll, möss he in sien Öller män bescheiden blieben.

     Lück beduerlick keek he Rosa an un sagg: „Rosa, ick will de gar nich ümto küeren, aower stell mi leiwer en Pülleken Beer upt Nachtschäppken, dao häb ick mehr van.“