Bild: pixabay

Wat de Frauenrunde in de Gemeinde wör, also düsse „Magdalenen-Gemeinschaft“, de satten dao nich eenfach bloß herüm, üm to quatern un to doon. Oh nä. De Fraulüe mööken de wuohl wat von. Un so harren se mit de Tiet nu gar nen Narren an de Kultur friätten! Göng et int Jaohr up Tour, so nannden se iähren Uutflug all geck: Kultour. Kick, so wiet wören se de all mit.

     De Kerls konnen mit so wat nich vull anfangen. Se daien mit iähren Kegelclub leiwer änners reisen. Bi dat wollen se sick von de Fraulüü nix säggen laoten. Un doch gaff et alle Jaohren wier so gewisse Auseinandersetzungen. De Fraulüü konnen dat Sticheln nich laoten. Man könn doch jüst bi so schöne Gemeinschaftsfahrten de Kultur nich eenfach so slören laoten, meinden se. Herrjeh, kröppten sick de Mannslüe up, Kultur, Kultur – man hörde all nix änners mehr äs Kultur.  Männig Lüe keeken de all heel bedenklick bi drin. Dao wollen nu nich auk noch de „Lustigen Buben“ bi mitmaaken. Solllen sick de Magdalenendamen doch in de Museen de Fööte platt laupen, de Kegelbrüörs föhrden leiwer mit nen Sambazug. Waorüm auk nich? Franz, well den Bubi Nummer 1 wör, küerde de gar nich ümto: „Wi sind dao immer guet mit föhrt.“

     Un so kümmerden sick de Mannslüü gau wier üm Platzkarten för den „Sambazug nach Norderney mit allem Pipapo dabei!“.  De Fraulüü tröck et nao Bremen, in dat Völkerkundemuseum. Et schinn, jedereene wör de guet bi tofriär. Wat mehr?

     Wenn einer eine Reise tut, dann kann er ja nu auch was erzählen. De Fraulüe mööken mehrst ne Fraogestunde deruut. Norderney? Nu ja, Norderney wu Norderney iäben so is, vull Sand un Wind. An sick ganz gesund maol wier. Wat? Wat mehr? Nu ja, dat Meer. Aower dat wör dao jä immer. Oh, dao mossen sick de „Lustigen Buben“ aower wat bi uutlachen laoten! Nein, ach nein. Dao härren de Fraulüe aower wiet mehr beliäwt, so dat Magdalenensüster Susanne. Se härren ja all vull seihn, aower dat Völkerkundemuseum in Bremen, dao göng nix üöwer. Sogar ne ägyptische Mumie wör de wiäsen, so aolt, dat gar Moses de noch wuohl seihn härren konnt.

     Hö? „Dat kann doch nich“, winkte Franz aff, „ick wüss nich, dat Moses nu auk all in Bremen wiäsen wör.“

Bild: pixabay

Wenn hier wat von Schappgeklimper steiht, so is dao nich ne 1960-er Musiktruhe mit meint. Dat mit dat Klimperschapp, dat geiht heel wieder noch trügge. Können wi dao män noch mit Sommerfelds Willy (1904 – 2007) üöwer praoten, de dai us dao noch wuohl gerne wat up säggen. Aower wu et Liäben so spiellt is Willy all daut. Män eens bliff von em bis vandage: Sommerfelds Willy wör den lessten Kinomusikanten. Noch mit hunnert Jaohren sett’e de Mann sick an sien „Schapp“, wu he sien Kinoklavier up Platt nannde, un spiellde, dat de Heide wackelde. Wat för nen Film et auk wör, Willy kreeg de alltiets Schwung bi. Un fraog nich wie.  

     Up de Fraoge: „Was macht der Maier am Himalaya?“ grabbelde he de Akkorde män so bis buoben hen dör; denn mit den Himalaya, moss wietten, dao is buoben de Luft män wat dünn. För use Slach Lüü is dat nich eenfach: „Rauf, ja, das kunnt’ er, doch wie kommt er runter? Ich hab so Angst um den Maier am Himalaya, der macht ’nen Rutsch – und dann is er futsch.“ Un dann aower! Könnden wi et bloß noch hören: Glieks göng et kunstfeddig mit dat Schappgeklimper wier von buoben daale herunner. Doch wuohl nich noch Steenschlag debi? Up jeden Fall göng et: Bimbambum, Rumbum … De Kinospectatores höölden de Luft an.

     Klüng et aower Ting-tara-rara, ting-ting, so göng den Vörhang all runner, dann wör et mit den Film an‘ End. Schapp to un Willy harr Fieraobend. So wör dat hier daomaols in de Kinos. 

     So eenen es Willy spiellde Anno Tobak hier maol in‘ Schaupalast. De konn et nich ganz so guet es Willy, doch he dai, wat he konn. To de Tiet leip jüst nen Film mit de graute Stummfilmdiva Adele Sandrock (1863 – 1937). Drama üöwer Drama! Dat bruukte guet wat an Geklimper.

     Godorri, Adele satt de maol wier rein into. So wat aower auk! Se harre ’n Kind van so nen liederlicken Edelmann. Doch den adeligen Luftikus woll iähr nich hieraoden. Oh, wat nen Krach inhuuse bi dat Fraumensk. De Olle wiesede iähr de Dööre. Se wüss nu gar nich mehr wohen mit de lütke Blaage. Heel verbaast (kopflos) leip se, dat Kind up en Puckel, up nen wietlöftigen Kolk (großer Weiher) hento. Aff int Waater. Se stönn dao auk all bis an de Kneie drin. Godorri, stell di so wat vör! Et schinn, den Kinomusikanten möök dat reineweg unwies. He slöög män so up sien „Schapp“ harüm, so, as wolle he et wuohl dullweg kuort un klein hauen.

     As Adele dat Waater, mit dat arme Kind up de Schuller ’n Puckel, nu all knapp an de Kinnlade göng, konn et in‘ Kinosaal nen stämmigen Kerl nich länger uuthaoll’n. Heel feddig mit de Nerven reip he: „Adele, Adele! Nu nemm bitte auk glieks den kollerigen Klimperklempner mit!!“

     Wat sall ick de noch up säggen?

     Bloß noch: Ting-tara-rara, ting-ting!


Immer was Feines von hier:
Plattdeutsche Pötter-Bücher aus dem Aschendorff Verlag Münster

Gaoh dienen Patt, di vörbestemmt;
acht‘ up de Lechter, de dao glemmt.
gaoh dienen Patt met Em.

Kiek üm di, well dao met di geiht,
et is oft licht von‘ Patt affdreiht.
Luster up de rechte Stemm.

Laup nich eenfach es ’n Schluffen;
laot auk lichthen di nich bluffen.
Staoh grade un schüü kiene Müh.

Wenn fallen bis, giff di nen Schub
un staoh met Toversicht wier up.
Kiek nich stetts nao änner Lüü.

De Lüüde weet‘ jä egaol wat,
doch off dat guet auk is apatt,
dao is de Kopp licht bi verstellt.

Kiek leiwer es maol wier nao buoben,
üm to danken un to luoben.
So wiest sick still, wat wüerklick tellt.

Dann sass et seihn, dann geiht et;
jau, mehr gar noch, dann blaiht et!
Un glieks schinnt fiener wier de Welt.

Bild: pixabay

Bild: pixabay

Lange vördem et in Rheine den schönen Naturzoo an de Saline in Bentlage gaff, süngen de Kölner all: „Eene Besoch im Zoo – oh, oh, oh, oh …“ Et giff in de Zoogeheges jä auk so allerhand to bekieken, wat man ansüss so in natura nich to seihn krich. Drüm singet se in Köln auk debi: „Nä wat is dat schön, oh wat wunderschön!“  

Kerstings Oma un Opa uut Kattenvenne wollen sick met iähren lütken Enkel Jens auk maol en schönen Dag in den Rheinsken Naturzoo maaken. Jens, jüst in de Schoole, konn dao auk sicher all guet wat bi liärnen. Moss wietten, de moderne Früherziehung vandage spart jä nix uut. Dao kann man met en Zoo auk nix bi verkehrt maaken. Keggendeel. Bi wat Besichtigungen gaoht de Aogen debi üöwer. Man denke bloß an de undöchten Aapen.

Nu guet. Ganz billig wör dat Vergnögen nich, aower wat dött man nich alls för de Bildung vandage.  Jens schinn auk heelmaol upgeweckt. De Aollen mossen em sogar immer vörliäsen, wat dao up de Schildkes an de Gehege stönn. „Was steht da?“, fröög he un wiesede up de Taofel an dat Gitter. Oma gaffelde met de Brill harüm un liäsede, Kopp in en Nacken: Lemuren. Soso. Opa sach niäbenbi: „Kick es eene an, wat et doch nich alle so giff.“ Doch van de Lemuren wör nix to seihn. Nu ja, villicht wollen sick de Diers nich so gern wiesen. Doch Zoo is Zoo. Üm se recht bekieken to können, göng et in dat Lemurenhuus. Dao söhgen se, wat se söhgen wollen. „Interessant, interessant“, mennde Opa, „dat süht man nich alle Dage.“  

Dann göngt wieder. „Was steht da denn?“, fröög Jens glieks ümt Eck all wier. Oma kreeg de Brill gar nich van en Kopp: „Emu“, bookstabeerde se. „Kick es eene an“, nickoppede Opa. „Was is denn en Emu?“, fröög dat Kerlken. „Ein Tier“, sach Oma. So Bünsels könnt aower auk fraogen! „Was für ein Tier denn?“ „En ganz gewöhnlichs Tier“, woll Opa en End devon maaken un dai de all en Tratt mehr bi. Oma aower meinde, auk Emus könnden se sick in dat Emuhuus gerne maol naihger bekieken. Samt Opa daien se dat auk. Jens belehrde em auk glieks: „Das is ja gar kein gewöhnliches, das is ja ein ganz außergewöhnliches Tier!“ Opa nickoppede un sää: „Jaja, nu seh ichs auch.“ Dann wier druut dao.

As se buuten wiedergöngen, bleef Jens sietto (abseits) all wier staohn un wiesede up en Schildken. He fröög. „Was steht da denn?“ „Damen“, sach Opa. „Oh“, keek Jens all wier sehr interessiert, „da möchte ich auch mal reingehen und mir die näher begucken.“

Bild: pixabay

Wu et fröher in de Düörpschool so göng, dao weet‘ de Kölners vandage noch en Leed van to singen. Bi iähr stönn daomaols, „in de Kayass Nummer null …“, ne steenaolt School un dao härren se drin studeert. Dao den Liähre was en Welsch, de spröök eenzig män bloß Kölsch un bi em härren se studeert. Dao is nu wuohl wat bi brick gaohn (daneben- bzw. verlorengegangen). Doch well kann ännersiets schon all’s wietten? Drüm singet se in Köln up klooke Fraogen unscheniert: „Nänä, dat wissen we nit mehr, janz bestimmt nich mehr!“ Denn se wören jä bi den Liähre Welsch in de Klass! Un, nu ja, den Rest kanns di denken. Nu aower män nich glieks affwinken, eens dat wüssen se immer noch sicher: „Dreemaol Null is Null“ – un dat bleef auk Null! Daomet aff. Se wollen de denn auk wieders nix mehr van hören. Bloß singen wollen se de noch wuohl gerne van. Tschä, dann will wi se män singen laoten.

     In männig Düörpschool wör dat hier fröher met de Schoolmesters un dat Plattdüütsch nich vull änners. Bi mi in Rheine wör et daomaols in de Sprickmannstraote de Michaelschoole met den Liähre Wilmer. De guede Mann dai wat he konn un göng immer up un daal in de Klass, ümdat wi Bünsels auk liekermaoten Verstand debi in en Kopp kreegen. Daobi dai he et met de Studeererie noch wuohl schön volkstümlick.

     As nu maol, so es bi den Liähre Welsch in Köln, auk hier in Rheine bi den Liähre Wilmer, Riäken dran wör, sach Wilmer: „Passt mal alle gut auf. Also. Der Vater hat eine Kuh, die den Tag so, saan wer mal, zehn Liter Milch gibt. Klemens, was meinst du, wieviel Milch gibt die Kuh nu wohl in zehn Tage?“ Kleemken keek em lück dutt (verwundert) an un sach: „Hö? Mein Vater hat gar keine Kuh, Herr Lehrer.“ Wilmer bleef ganz ruhig. He keek üm sick un fröög: „Anton, was meinst du?“ Tönne druckste lück rüm un anterde: „Ich hab ja gar keinen Vater mehr, der is ja im Krieg gefallen.“ Oh. Dao harre den Schoolmester nu jüst gar nich an dacht. He wuselde en bettken dör Tönnes Meckyhaore un meinde: „Ach, mein lieben Jungen, ja, wi Leid mir das auch tut. Dao wollen wir doch lieber gleich mal hören, ob Konrad es weiß?“ He wiesede up Konrad un reip: „Konrad, so sag du es uns jetze mal!“ Hö? Konrad wüss gar nich, wat he hörde. Dat Kerlken moss de gar bi lachen, as he verwünnert spröök: „Kann ich nix zu sagen. Wir haben ja bloß Bullen, Herr Lehrer, die geben doch gar keine Milch!“ Aower dao klingelde et auk all.

     Ick säch es so: Män guet, dat nu Pause wör.

De Plattdüütschbööker von Otto Pötter uut den Aschendorff-Verlag Mönster
sind alltiets wat Fiens von hier – as Geschenke sind se jüst so recht wat van us!