Jopp konn nix mehr. Nämanä! So ne Grippe harr he noch nich beliäft. Un dat nu glieks mit dat nie’e Jaohr. Doch äs ollen Kerl häs mit so wat nu maol lange wat to bekieken. Gott Dank, dat de Mann siene Stiene harre. De guede Frau möök em in sien Elend een üm ne ännere warme Kruuke för an de Fööte un kaolle Lappens för siene Plääte, üm dat Timmern in‘ Kopp wat to lindern. Vull mehr wüss den Dokter eenlicks auk nich. Nu ja, noch wat an Kamillentee. Un dann män den Kopp nich immer hangen laoten.

     Un doch söhg Jopp de noch nich guet bi uut. Keggendeel. Et schinn, he wör de nu all wat bi in‘ Ssieggenhiemmel (er phantasierte)! Oh, oh, oh. So nich. Dao woll de guede Frau nu aower glieks wat an doon. De Mann mott up ännre Gedanken kuemmen, sagg se sick. Un so fröög se, off  se em nich villicht maol wat vörliäsen soll? „Frau, dao säggs auk wat“, mennde Jopp heestrig, „dann liäs mi es schön wat uut de Bibel vör. So wat helpet immer.“

     Män to, dachte Stiene sick. Un se göng glieks haruut, üm de dicke Huusbibel to haalen. De wör aower niärnswo to finnen! Doch eher dat debi nu noch in‘ Knüpp göng, nöhm se van de Kommode eenfach weg den nie’en Michaelskalender von de Steyler Missionare to Hande. Män nich so pingelig, dacht de Frau sick, dat is immer noch biätter äs nix. Dao stönn jä auk genoog Frommes drin.

     Daomit sett’e sick Stiene nu an sien Bedde. Dao sagg Jopp iähr ganz hinfällig: „Eher dat ick et alle dörneene smiet, Frau, fang met de Bibel män ruhig so schön von vörne weg an …“ Mientwiägen, dachde Stiene sick, un – stur weg – liäsede se em recht düütlick vör:

     „Dieser Michaelskalender erscheint für die Freunde und Förderer des Steyler Missionsordens Nettetal auch in diesem Jahre zum Vorzugspreis von …“

     Dao greep Jopp nu de Hande van siene Frau un sagg andächtig: „Stiene, Stiene, wat sind dat doch immer wier schöne, tröstlicke Worde …!“

Denk ick an mien Möhn Marie, is et mi vandage noch warm ümt Hiärt. Möhn Marie wör ’n guet Menske, alltiets flietig un fromm. Lange is se all daut. Ick kannde Marie bloß in Schüötten. In twee Sätze könnt ick iähr naosäggen:

              Was wir auch brauchten hier im Leben,
              hat deine Schürze uns gegeben.

     Ja, Möhn Marie un iähre Schüötten, se gehörden tesammen, guet Linnendook, maol mit blaoe Pünkskes, maol mit griese Striepen. Muorns bi et Antrecken kamm glieks de Schüötte demit üm.      Twee Handgriffe üm de Hüften, un schon flögen de Driägers auk all üöwer de Schullern. An’ Latz, rechte Siet üöwer de Buorst stöcken, so es ’n Orden, immer twee Sicherheitsnaodeln; im Falle eines Falles glieks to Hand. So konn de Dag kommen.

     Wi Kinnner höölden us an de Schüöttenden faste, wenn et in’ düüstern Keller göng orre et ansüss nich ganz geheuer wör. Un leip de Niäs, so konnen de Lütken in den Schüöttend auk ruhig es maol snüöttern. Üöwerhaupt den Schüöttenend! Se tröck daomit heete Pötte von de Herdplatte, drüegelde sick de Hande dran un wiskede sick den Sweet von de Plääte. Sogar Fleigen dai se demit von ’n Disk bandieseln (verscheuchen). Buuten höölt se mit eene Hand den Schüöttenend faste un streide mit de ännere Höhnerfuor uut de Schüötte … Annermaol gaff se mi leckere Appels daoruut, kuort vörher in Vörbigaohn von’ Baom plücket. Män et konn auk sien, dat se in de Schüötte von buuten weg Backspellers (Holzstücke) för de Kuokmaschin harindröög. Un woll dat Füer nich flackern, stellde Möhn Marie de Herdklappe wiet up un weihde üörnlick mit iähre graute Schüötte herüm. Göng et es maol an’ Iärftendöppen, smeet se de Iärften int Pöttken un de Schoten bleewen in de Schüött, üm se dann naoher buuten up ’n Messhaupt to smieten. Plädderde sick buuuten maol ’n Schuer Riägen uut, leip ick äs Blaage bi iähr gau unner de Schüötte un kamm so drüüge int Huus.      Eenzig sunndags, dao harr Möhn Marie iähre witte Schüötte üm, frisk stärkt un glatt büegelt. Un ohne Sicherheitsnaodeln. Auk wenn mi nix feihlde, moss ick nu garantiert schnöttern; denn dann kreeg ick von iähr ’n richtig fien Sunndagstaskendook, akkraot faltet un glatt büegelt. Aower wo giff et dat vandage noch?

Dokters giff et sücke un sücke. Aower nich bloß dat. Et giff de auk glieks mehr äs genoog von. Wo se vandage nich alle üm doktert! Waorüm et auk geiht, schon is de wier nen Dokter mit bi. Man mag all baoll nix mehr säggen! Aower wat et auk alle so to säggen giff, eens is sicher, se willt män alle liäben, de Dokters. Un dat nich schlecht.

     Nemm bloß de heelen Stethoskopendokters. Et giff jä all so langsam nich es mehr genoog Krankheiten daoför. Doch alle willt se gern praxeeren. Wi gönnet iähr dat ja, aower so wätt uut Prussen gau nen schwierigen Fall. Un schon sitts detüsken, tüsken alle de hinfälligen Allergiker. Kriss nen Schock de villicht bi (un dat kann ganz licht), so häs all glieks mehr äs ne handvull Dokters üm di. Un alle maaket se Befunde. Wat wör auk nen Dokter ohne Befunde? Oh, oh, de Befunde. De Befunde sind dat Schlimmste. Dann häbt se di all mit nen Pickel gau bi ’n Wickel. Gaoht dann gar de Schirurgen mit iähre Befunde debi ran, dann maak du di män all an den Tresorcode ran.

     Jaja, de Schirurgen, de könnt de besönners wat von. Von düsse biätteren Schlachters laupet ja all wecke verdreiht, wenn se bloß nen Bruchsack leggen mött, statt glieks den heelen Buuk schön uptoklappen. Wat könnde sick dao an Extrabefunde nich all’s noch so wiesen? Ja, dat kostet wat, aower wat kostet all nix? Un glieks keek man auk es wier genauer in de Sparbööker.

     Orre nemm de Ottopäden. För ’n paar Mark den ganzen Dag bloß inrenken, dao krieget se et ja söwwst bi in de Knuoken. Also giff et immer maol wier interessante Sonderangebote för nie’e Gelenke un so. Dao lött sick dann schön mit Hammer un Saage wat doon. So ’n Werken giff ganz anners Geld! Un wenn et bi de Operationsklopperie es maol nich so ganz klappt, so giff dat weinßens „beständige Patienten“. Drüm, Patienten, uppassen! Üm nich antolaupen, geiht et all loss mit de rechte Diagnose.   

     Bi Kottkamps Kleem wör et auk es sowiet. „Herr Dokter“, sagg he, „ick sin jä nu kien Kind mehr; ick weet immer gern Bescheid, wu ick dran bin. Drüm küert Se bi mi män gar nich lange drümrüm. Mi schrecket auk nich de schlimmste Fall.“ „Na ja“, mennde den Dokter, „Herr Kottkamp, also wenn Sie da durchaus Klarheit haben möchten, nicht wahr, so wären das im schlimmsten Fall bei Ihnen so gut viertausend Mark.“

 

Plattdeutsche Bücher von Otto Pötter
aus dem Aschendorff-Verlag Münster
Immer was Schönes „von hier“

Worde wären Schall un Rauk, so hett et bi düssen Fuust von Goethe. Nu häff Goethe sick ja bekanntlick so allerhand infallen laoten. Aower auk nich immer ohne Nebenwirkungen. Well vull sabbelt, lüch auk vull. Drüm sin wi hier an de Iemse auk gar nich so dumm. Denn dat Quatern alleene mäck et nich. Schon gar nich, wenn et bloß Schall un Rauk is. Wenn, dann mott et auk sitten. Drüm härre sick düssen Goethe hier vull Worde auk sparen konnt.

    Up Platt is selten wat Schall un Rauk. Hett et villicht: „Keggen rieke Lüe prozessen un keggen den Wind anpissen, dat geiht immer an de eegene Buxe“, is dat all’s annere äs Schall un Rauk. Dat sitt. Dat bruuket wieders kiene Worde mehr.

    Et geiht aower auk ganz ohne Worde. Nemm bloß de Gäörnerses. Nen Sabbelkopp krich in en Gaoren nix terechte. Doch jüst bi stillke Gäörners, geiht et propper to. Et is aower nich so, dat Gäörners iähren Kopp nich bruuket. Dat denk nich. Se doot gar mit Planten un Bloomen praoten, aower bloß stiekum, in Gedanken. Un jüst daobi daien et de Gewächse ümso biätter. Tschä, gewusst wie!

    Mi göng dat Untüüch (Unkraut) nich uut en Kopp debi. Unner us: Leit et sick met all dat verflixte Quengelgröön in en Gaoren nich auk wuohl schimpen? Daokeggen schinnt mi alle düsse finessigen Chemieformeln van de Agrarinschinöre Schall un Rauk. Wat juckt dat de Quecken? Se wasset de ümto! Auk könnt ruhig de gröönen Wiesepitts met noch sovull stinkige Nieddeljüche (Brennnesseljauche) rümsplentern, dat Untüüch lött sick devon nich unnerkriegen. Aower ick weet et tüskentiets biätter.

    Psst … Ick häb för mi ümstellt. Fuust in de Taske un dann män derbe schimpen. Jaja, tatsächlick lött de Giersch den Kopp de all bi hangen! Mi schinnt, dat löpp guet. Bloß miene Frau meint, ick leip lessen Tiet lück brastig. Nu ja, so ganz ohne Nebenwirkungen geiht et wuohl nich.

 

Plattdeutsche Pötterbücher aus dem Aschendorff-Verlag Münster
Immer wieder was Feines von hier!

Sächs vandage wat, moss immer schön vörsichtig sien. Giff baoll nix mehr, wo se di nich mit packen könnt. Nu auk noch alle düsse Wenderie mit de Genderie. Man slött de all mit de Tunge bi an. Nich genoog demit, will jedereen auk noch klööker sien äs den annern. Denk an, wat laupet de nich alles för Dokters herüm! Fröher dai et niäben de Apptheek män bloß eenen. De was so wat es de Olle in nen witten Kiddel. Man keek debi up, wenn de wat sach. Jüst so es bi Schoolmester un Pastor. Wenn ansüss wat wör, wör de Olle dran. Un nöhm sick gar de een off annere Frau dat Wort, so leip se äs Ollske. An sick aower harre de Olle dat lesste Wort. Oh ja, dao mosses faken (oft) schön bi uppassen. So sach Bäänd maol: „Wennde Olle bi us in de Bude fröher es guet Wiär möök, dann krückte he es ’n Brummfitz. Dann duerde et nich lange, un he tröck us dat Fell üöwer de Ohr’n.“ Un schandudelde (schimpfen) gar es maol ne Ollske, dann wünken de mehrsten debi aff. Pyschologen harren dao gar noch Spass an. Egaol. Se daien sick de män alle so mit hen.  

     Mit dat Platt göng et ja auk nich bloß ümt Fiendoon. Platt moss kennen, dat kanns nich studeeren. So es de Olle, küerden auk de Lüe nich lange de ümto. Waorüm auk? Et is, es et is. Dat is mit dat Öller nich anners. Will auk vandage nich eenen mehr aolt sien, kreeg he fröher to hören, dann möss he sick män bitieten uphangen. Oh, oh, so küer es vandage. Woll aower wüerklick wuohl ne Menskensiäle gerne aolt werden, so harren de ännern de auk nix ümbi. Se sachen, de Ollen dröffen bloß dat Aomhaalen nich vergiätten. Olle Lüe wären nu maol wat vergettlick. Meinde aower eenen, he kreeg tatsächlick nich genoog Luft, kreeg he to hören, dann möss he män öfters nao buuten gaohn. Dao gäff et Luft genoog. De koste nich es wat. Üöwerhaupt härre för all so wat „de Olle dao buoben“ guet suorget. Den gaff et ja auk noch! So kamen de Lüe hier mit den een off annern Ollen auk wuohl guet terechte. An sick is dat auk vandage noch wuohl so..   

     So säch noch immer de Mensk mit teihn Jaohr: „Junge, mien Vaa, dat is en Kerl, de kann all’s.“ Mit twintig hört sick dat all anners an: „Wat de Olle doch nich all’s so mäck! Könns unwies bi werden!“ Mit deertig meinet se dann: „Wat de Ollen mööken, dat wör män doch nich all’s so verkehrt.“ Un sind se erst vettig un mehr, dann hett et gar: „Respekt, Respekt, ick könn et nich biätter äs use Ollen.“ Tolesste gar hett et: „Ach, wenn doch de Olle noch liäben dai, wat wäre dat schön. De wüss de wuohl wat von …“

     Tschä, so is dat. Wi werdet to fröh aolt un to laate klook. Wenn auk. Usen besten Ollen dao buoben, de knipp de wuohl een Aoge bi to. Wat mehr? So willt wi de Ollen män gewähren laoten.