Graffiti – maol schön änners

Bild: pixabay

Nich to glöwen, wu et Niejaohr üm de Glascontainers uutsöhg. Rundümto Pullen un Schöeren (Scherben), as wenn ganze Horden van Suupkladden dao Quartier nommen hadden. Schlimm! Ne adrette Frau, de dao wiet bi ümto gaohn moss meinde: „Oh, oh, oh! Wat ’n Beld för use Kultur … Feihlt bloß noch, dat so wat auk noch äs Niejaohrskultur dörgaohn sall. Sin wi eenlicks noch ganz wies?“

     De Fraoge trööf mi. Denn auk mi häbt se noch bibracht: „Narrenhände beschmieren Tisch und Wände.“ Aower dann wören Fettecken up maol Kunst. Un nu willt se us wiesmaaken, dat auk all de Schmnererien, samt bullerbastig Kritzelkratzel, Kunst sien sall. Büörssel un Bessen pössen de biätter to! Aower nä, de Schmeerfinken kniepet de glieks bi uut. Un, jüst es nu mit all den Suupschlamassel, mott de Allgemeinheit deför upkommen. Aower kineene sägg wat.

     Nu will ick hier nich glieks alle Glaskünste un all’s, wat sick so „Graffiti“ nennt, in Grund un Buoden dönnern; denn et giff twee Sorten devan. Eene, de ick all nannt häb un de annere Sorte, de us schön änners wat bescheren will. Ick denke dao nu jüst an sücke, de dao gar grautherzig bi to Werke gaoht, junge Sternsingers, de statt Spray witte Kriede bruuket. Waorüm?

     An‘ 6. Januar is Dreekönnig; Geschichte in Reinkultur. Denn üöwer Jaohrhunnerde tellde den Dreekönnigsdag mit to de gröttsten kerklicken Fierdage. Beste Biespiell daoför is de Kölner Dom met den güllenen Reliquienschrein för de Hilligen Dree Könnige. Siet Jaohrhunnerde bünd se in use christlicke Kultur de Schutzhilligen för alle, de up Reisen unnerweggens bünd. Teeken von iähr finnet sick bis up ’n Dag an historschke Herbergen un Gasthüüser. Daovon künnet kunstfeddige Schmiedeschilder met Naomens es: Krone, Sternen orre ak Mohren.

     Kien Wunner, dat hier „Dreekönnig“ fröher den ersten grauten Fierdag in‘ nie’e Jaohr wör. Use Vöröllern (Ahnen) göngen mit gewieht Waater van de Kerke nao Huuse, schlöögen dat Krüüz demit üöwer Döören un Pöste (Hausgiebel) un schreewen mit Kriede nen Siägenswunschk  üöwer den Huusbalken, üm so dat nie’e Jaohr üöwer Füer un Unbill afftowehren.

     Jüst so haollt et noch de Sternsingers vandage. Se schriewet, wenn wi willt, düt Jaohr to Dreekönnig an de Döören: C+M+B+2020. Ja, auk dat is Kunst, Graffiti, maol schön änners! Denn so sammelt Caspar, Melchior un Balthasar guede Gaben för arme Kinner in de wiede Welt un schriewet us daobi dat Siägenteeken mit Kriede an de Döören. Ja, un nochmaol:

     Jau, so ne Kunst laot ick mi gerne gefallen!    

Helau

Bild: pixabay

Et is maol wier so wiet.
Uut männig Hööke schniet
auk hier in use Mönsterland,
bunt Narrenvolk, uut Rand un Band.

Käppken up, kuort’ Röcksken an –
un glieks wätt wehrig Jan un Mann.
Bunt angetrocken, ohne Schüü,
springt se harüm, de lust‘gen Lüe.

Se doot mit « Prosit » munter drinken
un mit « Helau » vergnöögt nett winken.
Dao meint nu gar de aolle Öhm:
„Meinee, wat is dat Liäben schön!“

Nich mehr äs dree Dage

Bild: pixabay

Kardinal Galen (1878 – 1946) wör ja bekanntlick vör de Nazis nich bange. Man säch em nao, dat he üm de Ostertiet to de Clemensschwester Laudaberta (sie hatte inoffizielle Informationen, die Anlass für die berühmten Galen-Predigten waren) up guet Platt maol sächt härre: „Angst? För Christen duurt up Ostern hento de Angst män bloß dree Dage.“ Wat ’n Satz.  

Nix keggen de schönen bunten Ostereier. Schön, wenn se Freud un Farwe brenget, besönners nu, wenn de Sönne wier höhger stich. Doch alleene doot et de bunten Eier auk nich. Ostern, dao sitt mehr in. Dat woll so auk wuohl den Lüöwen van Mönster säggen. Nu kann nich jedereen glieks so eenen es Galen sien. Un doch könnden wi Christenmensken to Ostern es maol düssen Satz sacken laoten. För Christen duurt siet Ostern de Angst män bloß dree Dage…

Nich dat de Angst demit uut de Welt is, aower et sitt ächter all dat Bangemaaken mehr noch, wat us nich heelmaol inknicken lött. Well sick an so wat uprichten kann, wäd wuohl nich glieks minnmöötsk (kleinmütig). So eenen es Hölderlin (1770 – 1843) sach: „Wo Gefahr ist, wächst das Rettende auch.“ So guet dat Rettende auk van buuten her is, so düch de Huopnung van binnen her nich minner wat. Papst Johannes XXIII göng met Kardinal Galen liek, as he bekannde: Well glöff, bibbert nich.

Guet so. So schmecket auk sicher de Ostereier noch maol so guet.

Von Ostern an änners kieken

Bild: pixabay

Wenn wi us nu to Ostern wier „Frohe Ostern“ wünschket, so is dat bloß wat, wenn wi de auk „froh“ bi drinkieket. Aower kiek män, wu männigeene kick …

     So es vandage noch vull Völker bange bünd vör den „bösen Blick“, so göng man auk hier fröher Mensken uut den Weg, de füünsch (abwertend, böswillig, ärgerlich) keeken. Sücke tröcken Mallör an. Doo dat nich glieks lichtfeddig äs biegleiwsk (abergläubisch) aff. De Nagel is doch auk up ’n Kopp troffen, wenn wi sägget: „Sage mir, mit wem du umgehst, so sag ich dir, wer du bist“?

     Et is nu maol nich egaol, mit wem un mit wat wi us befasset. Up kuort orre lang is de Kopp vull devon. Un so kieket wi denn auk. So flügg nen Knötterkopp den Ärger män so to. Ümgekehrt is dat bi Frohnaturen nich änners, se krieget immer glieks Guets gewahr. Et bruuket kien klooket Studeeren üm to merken, dat dat Simmeleeren in use Köppe sick in use Aogen wieset. Un so wieset sick us de Welt denn auk so, wu un wohen wi so kieket. Spitzfinnig uutdrückt is dat nix änners äs use „geistige Freiheit“. Kick, pöss dat nu nich jüst wunnerbar to Ostern?

     Well daobi aower glieks all wier affwinket un sick leiwer ärgern will, de is tatsächlick nich mehr ganz richtig in‘ Kopp! Sücke merket gar nich mehr, dat et auk änners göng. Un so kann all’s gar nich schlecht genoog sien. Sücke kieket, dao möchs glieks bi laupen gaohn. Drüm sägg ick auk: Ja, et giff en, düssen „bösen Blick“. Ick wahr mi de wiet von aff. Un du? Kiek doch eenfach öfter es, wu du kicks … Dat is nich bloß wat för Ostern.

     Et dai us alle guet, mehr mit nen gueden Blick üm us to kieken. Dat wiesede us glieks, off wi auk Aogen för dat Guede häbet orre nich. Menschenskind, et feihlt doch nich an Guets! Auk nich an guede Mensken. So is alltiets von all’m genoog dao, üm froh drintokieken. Daien wi alle dao es wat an, söhg et in de wiede Welt auk allemaol biätter uut. 

     Wör dat nu nich jüst es wat to Ostern? Also: Frohe Ostern!

     Un dann män schön immer wieder so mit den gueden Blick.

Fröhjaohr lich in de Lucht

Bild: pixabay

Uut ’n Huuse röpp et mi to: „To, komm harin, dat Tweeuhrsköppken (Mittagskaffee) is glieks feddig!“ Un glieks daonao de Fraoge: „Is dat för dat Buutensitten nich noch wuohl wat to kaolt?“ Ick roop trügge: „Nää! Hier, Südsiet, lött et sick guet duer’n (hier kann man es gut aushalten)! Män langsam an mit den Koffie!“ Ja:
Fröhjaohr lich in de Lucht.
Wat schön nu wier, hier buuten. Ick sitt up de Huusbank un aal mi in de erste mollige Meddagssönn. Un doch schütt up maol noch de Wind met ne Böe üm de Ecke un lött för nen Moment de Waaterfützen bibbern. Glieksdrup dreiht he aower giennsiet wier aff. Dat is nich mehr vull mit em. De Sönne lött em nich mehr gewähren, se kann et nu all ümso biätter. Löchtend speigelt se sick in de Waaterfützen, so dat in Nullkommanix dat Lecht dao män so ruutglitzert. Dat will sick nen Kiewitt es genauer bekieken. He is nieschierig an den Waaterpool daale gaohn. Dao steiht he nu, kick üm sick, bekick sick geck in den Waaterspeigel un röpp sien eegen Namen, as woll he säggen: „Ja is dat denn de Müöglichkeit? Genau dat bin ick!“ Wat häff he ’n Spass. He wüpket hen un her. Kien Wunner, denn:
Fröhjaohr lich in de Lucht.
Nich minner munter gaoht et de Fiäken in’ Swienekoben an. Se rengstert (rennen und springen) hen un her, slaot’ Haken un quiekt et för Freude män so uut.
Met bloß een Aoge kick Bello sick dat Gejüchter an. De Rüer lich ganz still in de Meddagssönn niäben sien Schott un döset för sick hen. De Kopp lich platt up de Vörnepooten. Bloß bi dat undöchtig Swienegequietske bequemt he sick, een Aoge es an dat Spitakel to waogen. Doch dao föllt et auk all sacht wier to. He weidet sick leiwer an de warme Sönn, statt an de unwiese Schwienerie. Män nu lött auk he män so iäben so’ n eentrötig Gnuoren van sick hören, as woll he säggen: „Schwieget still. Et is doch nu sooo schön hier.“ Dao bünd beide Aogen auk all wier to – un he draimt vör sick hen.
Ganz still is et up maol.
Auk ick kiek met halwe Döppen so iäben hauch in de Weltgeschicht un draim för mi hen. Daobi kiek ick in den weltenwieden Hiemmel, noch ohne Kläör (Farbe), so blank es Waater, un doch all met so ’n iäben fien Blau. Lecht un Sönne luert. Ja:
Fröhjaohr lich in de Lucht.
Deep haal ick Aom. Et rück gesund, lück kruutig-bitter. Dat mäck dao vörn de Hollerbusk (Holunderbusch). De Meddagssönn geiht all derbe an em ran. Se will wuohl siene dummendicken Knoppen knappen. Dat mäck den kruutigen Ruuk. Wat ’n Aroma!
Treck dat de Vüögelkes an?
Se piepket un singet un wüpket un springet munter in de Birke harüm – vörne dao an’ Grabenrand. Et is, as woll de Baom met siene swatt-fienen Pietskentööge noch vörsichtig wat van’ Wind fangen. Män dao is nich mehr vull to fangen. Nä. De scharpe Wind häff uutdennt; denn:
Fröhjaohr lich in de Lucht.
Uut ’n Huuse röpp et mi wier to: „Wo bliffs?! De Koffie wochtet!“ Ick reck mi piel dör un staoh up, up de Birke hento. Uut ne Borkenwunde quillt nen Druoppen. De glitzert in nen Sönnenstrahl. Ick tippe vörsichtig mit ’n Finger dran un licke devon… Et schmeck nao Fröhjaohr. Et düch mi, dat schmeck nu gar biätter äs Koffie. Ja, so is dat. Schön so, denn:
Fröhjaohr lich in de Lucht.