Enorm wichtig

Bild: pixabay

Originale üöwerduurt Tieten. Den aollen Büörgermester Dr. Biermann (1903 – 1994) von Rheine is so eenen; nen Amtmann, wu he int Book wuohl steiht, vörnehm, aower doch alltiets ümgänglick. He was Affkaot un harre auk dat Anlaot daonao (er war nicht nur Rechtsanwalt, er sah auch danach aus). Doch nich eenmaol, dat he de Niäse hauchtrocken harre. He keek de alltiets guet bi drin. Man konn wortwörtlick säggen: Biermann, dat was en fienen Kerl.

     Ick weet, wovon ick küer, denn ick häb den Mann noch guet kannt. He schreef mi 1973 gar maol nao Mexiko to Wiehnachten nen netten Breef. Weil et daomals ohne Internet un Handy nich ganz ungefährlick wör, för Tiet von Jaohren dör de wiede Welt to laupen, gaff he mi den gueden Raot, et wäre manchs klööker, sick dumm to stellen, as sick klook Gott weet wu uptokröppen. Wat Lüü (manche Leute) wären nu maol nao wat Tieten (zu bestimmten Zeiten) lück van sick. Nu ja, so wiet, so guet.

     As Jurist harre he et all 1945 mit de britiske Militärregierung to doon un wör von dao an glieks mit den Ersten, de in Rheine as Christdemokrat wier wat to säggen harre. Dat was sicher nich immer eenfach. Wat he zo wat Tieten dann noch all’s so an Parteiengekabbel to hören u nto seihn kreeg, wör wisse nich minner eenfach. Et smeet em aower nich üm.  

     Nu göng et in de ehrenwerte Kommunalpolitik auk maol wier hauch her. Sienen Sekretär leip all heel wehrig dört Raothuus. Dao stöck he sienen Scheff es mit kruuse Bless (Stirn), et stünk tüskentiets gar nao Revolte. De Oppesition wäre heel van sick!

     „Soso“, klappte de Büörgermester ne Akte to un mennde, so wat kaim manchs vör. Dann pöss dat jä guet. Dann könn he mit siene Kegelbrüörs ja nu es nao Mönster, denn dao wären se von bi dat Sechstagerennen (Radrennen, als gesellschaftliches Großereignis in der Münsterlandhalle) auk alle heel van sick. Un wenn alle heel van sick wären, wäre eens enorm wichtig: „Hauptsache dann keinen klaren Kopf behalten.“

Waidmannsökumene

Et wör so Medde September 1935 un nen schönen Spinnkoppeldag (Altweibersommer). An nen fröhen Naomeddag satten up de Verande van et Pfarrhuus den Pastor van Stemmert met siene Frau, samt den Rheinsken Dechanten bineene un drünken Koffie, üm sick „in brüderlicher Eintracht“ to berao’n. Dat de Ludderschen un de Kathoolschen in guede Maneer tohaupe an‘ Dischk satten, wör recht ungewüöhnlick, göng ansüss doch de eene Sorte de annere Sorte Glöwige uut ’n Weg. Doch ungewüöhnlicke Vörkömmnisse verlanget nich selten auk ’n ungewüöhnlick Verhollen. För de Geistlichkeit lag dr niämlicks mächtig wat in de Lucht. Denn de Nazis harren de Kerken up ’n Kieker, reipen up to nen „Kirchenkampf“ un harren all so wat es ne „arteigene germanische Glaubensgemeinschaft“ in‘ Kopp. Dat göng to wiet. So nich! Dao wollen se van buoben büs vör Ort nu aower wat an doon. Kick, daoher düsse ungewüöhnlicke Verandarunde in Stemmert.

De Sönne dai et noch wuohl, doch de Natur harr et all met ’n Hiärwst to doon. Schön un guet, dat Buutensitten, doch Pastorsfrau wör unnen rüm män lück empfindlick, drüm harr se all den langen warmen Brokatrock antrocken. Nu ja. Dao passeerde et nu, dat up maol nen Bengel van Hasen uut ’n Struuk sprüng un sick vör Schreck jüst unner den grauten Rock van Pastors Frau verkrööp. Godorri! De guede Frau krieskede et män so uut.

De Herr Pastor wör aower glieks Manns genoog, sprüng up de Knei, fuchelde unner’n Rock van sien‘ Frau harüm un kreeg den Hasen geistesgegenwärtig to packen. Oh, wat ’n Kriöl un Geroop daobi! Ganz Herr der Saake göng he met dat Dier stump dör in‘ Schoppen. Eher dat se an‘ Dischk wier Worde fünnen, stönn den Pfarrer de auk all wier – un den Hasen wör all afftrocken. So freiden se sick up ’n lecker Braoden, „selbstverständlich auch mit dem Herrn Dechanten“.

Doch oh je. Met nen Fernkieker harr dat van wieden jüst den nieschierigen Rottenfänger (Kammerjäger, Schädlingsbekämpfer) Rotthues spitz kreegen, de alltiets all nen grauten Pick up de Kerke harr. Drüm möök he Anzeige „in Sachen Wilddieberei von Seiten des Burgsteinfurter Pastors“. Un dat göng nu gar bis vör’t Amtsgericht in Rheine!

Dao mööken de gelehrten Herrns in iähre langen Talare auk ’n graut Buhai. Jeminee, se slörden een ümt annere dicke Gesetzesbook ran un brööken sick de Köppe uuteneene van wiägen all dat Jagen so in‘ Allgemeenen un in‘ Besönneren. Män sovull se sick auk wat met de Parregraofen üm de Ohren smeeten, et pöss un pöss nich so recht met den Hasen up Pastors Veranda.

Den Richter ruttkede all wehrig up sienen grauten Stoohl harüm un spröök: „Angesichts der Theologenpräsenz wäre viellicht so etwas wie eine waidmännische Ökumene hilfreich“, nu höößelde he lück verliägen, „also sozusagen gewissermaßen eine ausgleichende geistliche Reflexion dieser strittigen Frage.“

Oh, dao keeken de haughen Herrns nu aower bi up! Glieks vöran kreeg nu den Dechanten dat Wort „für einen vernünftigen Vorschlag“. Dao könn he wuohl met helpen, mennde he un sagg: Man könn et jä dreihen es man woll, aower de Jagd dao unner den Rock van Pastors Frau, de könn un droff – auk ganz in‘ ökumenschken Sinne – män eenzig un alleen bloß Pastors Saake sien.

Kick, dat satt! Auk wenn de Affkaoten lück de Aogen verdreihden, klappten se nu män iähre dicken Gesetzesbööker to – un glieks drup verkünnede den Richter auk all: „Freispruch“.

Stüerlicke Schlupflöcker, dat wör maol

Bild: pixabay

Offwuohl nu all so aolt, bünd Stüern män immer wier aktuell. tüern? Et is to beduer’n, aower et is män so. Dat is so, weil se us met de Stüer’n män immer schön an‘ Wickel häbt. Un dat hät all wat van nen Knebel! Ganz schlimm. Oh ja, wi sind de wiet mit hen, met all de Stüer’n un so.

Trecks van eenen Euro de heelen Stüern aff, bliff di Netto män jüst noch guet annerthalf Cent. Denn auk bi dat, wat wi ansüss so alle bineene kaupet, bünd längst all Stüer’n un nochmaols Stüer’n up. Dao is rein den End debi weg. Un dat Schlimmste is, de dao buoben kieket nich es änners debi uut. Wi sollen doch nich so ’n Gewelt maaken, schimpet se us auk noch, et wör nu maol all’s „steuerlich relevant“. Kick. Wi sollen us doch nich so häm’n. Un weil up all’s all Stüer’n drup bünd, doot se sick auk glieks nie’e Stüer’n uutdenken, wenn se es wier frisk‘ Geld bruuket.

Wat? Wat dao noch graut an frisk Geld van so annerthalf Cent to haalen is? Och, nix lichter äs dat. Ganz eenfach. Dann möss iäben maol wier ne nie’e Währungsreform her! Drüm härren se auk all längst ne „zeitgemäße, steuerlich ergiebige Gesundheitssteuer“ för us in petto. Se wören jä auk mehr äs naidig, de gesunden Steuerzahlers. Hört, hört!

De Lüe göngen jä vullto lichtfeddig met iähre Gesundheit üm. Alle leipen män so nao de Dokters hen. Dat göng so wiet, dat de Mensken nu all immer öller wüörden – un dat auk noch up Rezept! Höchste Tiet, dat de Staat dao es wat an möök. Kick, daoför härren sick nu schön wat an Parregraofen uuttiftelt.

So mössen Dickbälge könftig nao Buukümfang betahlen, de Sportlers för geföhrlicke Balgerie’n, de Städtkers för ungesundet Wuohnen, „nach Art und Umfang der Verkehrsdichte“ – un, jaja, auk de Buer’n up ’n Lande sollen sick män nich to fröh freuen, denn nao de nie’e Gesundheitsstüer wör auk all dat Knojen an sick jä nen lichtfeddigen Ümgang met de Gesundheit. Man denke bloß an de leidigen Knuoken. Met all den Ischias un de leiden Hexenschüsse können dao jä nich gesunde Spazeergängers för upkuemmen orre sücke, de sick schoonen daien un de Arbeit uut ’n Weg göngen. Et möss nu maol all’s män schön sozial verträglick sien.

Drüm lött et sick denken, dat den Landmann Stöppelkamp all mehr äs brastig is. Herrjeh! Nich es ächten in de Schüer bliff em noch so ’n stüerlick Schlupflöcksken för sien Schwattgeld. Also mi schinnt, dao können nu män eenzig Schaipers noch so iäben guet bi wegkuemmen. Se häbt et nich graut in‘ Puckel, klaget nich üöwer Herzstiche un simmeleert auk nich stunnenlang bi Pschychaters harüm. Nix. Immer an de friske Luft laupet se wo se willt. Wat mehr? Wat de „Steuergerechtigkeit“ anlangt, mössen Schaipers dao nu eenlicks noch wat bi ruutkriegen. Doch Fleitepiepen. För Schaipers wör „eine angemessene Steuerregression“ bloß drin, wenn de Wiesken, wo se laupen daien, auk „wolfsfrei“ wören. Dat mössen se per „Lageplan“ aower alle Wiäke schriftlick schön düütlick naowiesen. Ansüss göng et iähr met nen „Risikozuschlag“ gewöllig an‘ Kragen.

Dao wör nu den Schaiper Lammerding spinnedull üöwer. He härr den Finanzdirektor Sounso vant Finanzamt up ’n Kopp tosäggt, dann sollen se doch seihn, dat se de aollen Biester wier quiet wüörden! He woll dao met siene Flinte wuohl giäne bi helpen. Aower nä! Dat göng nich. Denn, man sall et nich glöwen, aower jüst auk düssen „Risikozuschlag“ wör jä „steuerlich relevant“. Un so könn he sick äs Schaiper dao män nich eenfach met de Flinte wat an „steuerliche Schlupflöcher“ bineene scheiten! Nix geföhrlicker äs dat. Ganz fix göng et mit em dann aower int Kittken. Jaja, dao kriss doch de Pimpernellen bi!

Doch nu stell di so wat vör: Den Schaiper schitt dao all up un meint, he göng längst leiwer int Kittken. Wör doch nich schlecht! Kien Finanzamt mehr in‘ Nacken, kiene Iesegrimms mehr üm de Beene. Dat könn doch nich biätter! Oh, oh, oh, he gaffelt all geföhrlick met sienen Püüster harüm.

Standbeld

Kien Film ohne Standbeld. Well sick een Beld genauer bekieken will, bruuk bloß up dat Knöppken „Standbeld“ tippen un dat Beld bliff staohn. Nu lött sick biätter seihn, wat et jüst met düt Beld up sick hät. Un wi denket villicht: „Also so wat, dat härr ick nich dacht!“

Ick häb mi es dacht: „Gäff et dat doch in‘ Liäben auk es, so ’n Standbeld.“ So können wi jüst bi dat, wat us wichtig wiäsen wör, noch maol genauer henkieken; dat Beld villicht änners „belichten“. Wat up maol wichtig wör, können wi änners seihn; noch maol naohaken, naofraogen – nich eenfach so drüöwer wegkieken.

Bünd nich alle Dage vull van Belder, Beliäfnisse, Meldungen un Indrücke, de, jüst es bi ’n Film, in‘ Nullkommanix – schwuppdiwupp – an us vörbilaupet. Man kömmt jä all baolle gar nich richtig mehr mit. Well blicket dao denn auk noch dör, bi all de Masse van Naorichten, Meenungen un Belder, de dao Dag för Dag up us inprasselt? Un dann auk noch alle de „sozialen Medien“. Dao sägg den eenen so un den ännern so. Un nich eener weet mehr so recht, off et üöwerhaupt stimmt, wat se dao alle so in de Welt rüm blaoset. So geiht all’s in eens män so dör. Well weet dao noch, wat wüerklick van Belang is?

Können wi us met Sinn un Verstand doch bloß es maol lück naihger met ’n „Standbeld“ befassen. Us steeg dann villicht klaor to Koppe: Oh, oh, oh, löpp hier nich wuohl gewöllig wat uut de Spuor? – Wat will mi dat Beld (Beliäfnis) säggen? Kiek ick eenfach weg? – Laot ick mi maol wier blenden? – Wat blaoset se mi dao eenlicks all’s so in de Ohren? – Is dat üöwerhaupt wat för mi? Bruuk ick dat? Sall ick dat nich biätter laoten?

So wör mi villicht männig Deel klaorer:

Wu seih ick dao eenlicks (bi) uut – kann ick mi söwwst dao noch guet bi seihn laoten? – Wu süht dat uut bi mi; mein ick, dat et guet wuohl is, dat ick dao bin, dat dör mi hier wat biätter wuorden is? Orre laup ick män eenfach so mit? – Wo geiht et hen met mi?

Mien Ankevaa (Urgroßvater), Gayers Peter, den ick noch guet kannt häb, sagg immer so:

Well to Gott upkieken kann,
kann up Mensken nich daale kieken.

Höölt ick mi daoran, so könn et mi nich schlecht gaohn in‘ Liäben. Un, wu süht dat vandage bi mi daomet so uut? Haoll ick mi daoran? Wo kiek ick hen un wu kiek ick drin? Mein ick tüskentiets, ick wör klööker as den aollen Mann? Hör ick villicht längst up ännere wiesklooke Parolen, de – recht nommen – Hiärt un Siäl gar nich guet doot? Laot ick mi van wat blenden, wat mi van‘ rechten Patt afflenket?

Brrr…. Standbeld.

Wüerklick Wichtiget söhg up maol änners uut.

Ick will hier nich eenen den Kopp dörneene setten, doch, wenn et drup ankömmt, helpet flatterig Affwinken orre sippelig Gejamke nich wieder. Van wiägen, ick kann de jä doch nix an maaken. Dann haoll doch es inne! Ja, et bruuket aff un an Ruhe un Besinnung.

De Kopp is doch nich eenzig daoför dao, in de Haore nette Krüllkes to dreihen. Wi bünd doch nich bloß hier, üm us alltiets grantig üöwer de schlechte Welt uptoregen, daobi aower derbe met nen Rülpser wat drinket un mehr äs satt mümmelt, üm dann noch drieste weg int bequeme Chaiselongue to puupsen. So doch nich!

Brrr… Standbeld.

Villicht dat wi dann sägget „Oh, nu seih ick et jä ganz änners!“ Un glieks können wi auk es üöwer änners wat naodenken. Villicht kreegen wi endlicks maol dat gewahr, wat sick ächter all dat ewige Gesuuse un Gedööns verkruupen will – un wi lööten us nich länger mehr „blenden“.

Also: Laot di nich liäben, liäw sömms! Liäben is mehr, äs bloß bequem mittoliäben… Van wiägen:

De Lüe sägget immer,
de Tieten wüörden schlimmer.
Nä.
De Tieten bliewet immer,
bloß de Mensken, de werd‘ schlimmer!

Dao könn wi wat an doon – wi, dat hett, du un icke. Will wi, dat et biätter wiärd, mött wi bi us sömms anfangen. Süss ännert sick nix. Drüm haoll tüskendör immer maol wier an; luster genau un kiek, off dat, wat dao spiellt wiärd, auk düch (ob es auch taugt). Un dann män, auk wenn de Beene krumm bünd: Liekuut, liekan!