Globalisierung up Platt

Bild: pixabay

Globalisierung gaff et up Platt all, as noch nich eenen so recht wat van Globalisierung wüss. Un doch füng dat vör Tieten all demet an. Vandage maaket se de jä gottweetwat van. Vandage moss jä all uppassen, wat du so sächs. Süss löpps noch an debi. Nich weinig Worde un se könnt di de all bi packen. Off Globalisierung orre süss so wat, et is de nich mehr eenfach mit. Denk bi all dat bloß es an de Hottentotten. Statt sick debi in de Netteln to setten, will ick hier es heel änners wat devan säggen. Un so wahr mi Gott helpet, ick laige de nich bi. Dann häff et aower wat met de Khoi-Khois to doon. Jaja, un daobi mott ick hier nu doch es lück bi uuthaalen. 

     Erst es moss wietten, dat suere Dickmelk för Nomaden un Veehbuern all immer heelmaol wat wör. Dao göng et nich bi ohne. So harren fröher de kirkisken Nomaden iähren „Kumyß“ uut Stutenmelk, de Balkanschäöpers iähren „Joughurt“ van Schaope un Ssiegen – un de aollen Buerslüe hier bi us harren iähren „Hotten“ uut Koohmelk met Schmand. Doch auk in Afrika todd’ten de Nomaden met ’n Fellbüül vull Dickmelk harüm, so auk de Khoi-Khois. Nu guet. Män nu mehr noch. 

     „Totten“ is ’n gängig Waort up Platt. Is wat brick gaohn (verloren- oder danebengegangen), is et „in de Totten“. Totten hett up Platt aower auk sovull es metslören orre driägen. Man fröch jä auk wuohl: „Met wat tott’ he denn dao so herüm?“ Van daoher harren auk de Tödden iähren Naomen.  Denn üm to verkaupen, „tott’en“ de Tödden fröher met Sack un Pack wiethen üöwer Land. So füngen auk de Brenninkmeyer hier uut Mettingen an. Ähnlick es de Tödden versochten sick in slechte Tieten woänners nich weinig Buern as Gastarbeiters. So auk, siet den Deertigjäöhrigen Krieg, de Hollandgängers. Ännere, de nich nao’t Militär wollen orre för sick hier nix Guedet mehr verhofften, lööten et för immer strieken (wanderten aus). Dann göng et in de wiede Welt.

     De ersten schipperden nao Amerika, daonao nich weinige nao Namibia; denn unner Wilhelm II un Bismarck harren se in Deutsch-Südwestafrika de düütske Fahne hauchtrocken. De Düütsken, mehrst Buren (Bauern), harren et dao met de Khoi-Khoisto doon. Un weil de Veehnomaden nu maol immer iähre suere Dickmelk, also den Hotten, in en Fellbüül met sick harüm-tott’en,nannden se iähre nie’en Naobers up guet Platt: Hottentotten.

     So. Dat sall hier nu noog demet sien. Aower so wör dat. Auk wenn „Hottentotten“ met de Tiet en minneren Biklang kreeg, is et nich to verkennen, wu wiet et met use Platt in de Weltgeschicht all alle so göng. Jaja, well härre dat dacht? Is aower so. Un somit is nu auk dat hier es klärt.