Jaja, so is dat alle

Bild: pixabay

Öllerwerden kanns so un so nemmen. Je länger de liäws, ümso mehr kanns beliäwen! Man sall gar nich meinen, wat et nich alle so giff.

Manchs doo ‘k pattu en Pfiff
bi dat, wat et nich all’s so giff
Schererie un Eenerlei.
Kattenkraom un Weltgeschrei,
Wohen et all’s wuohl driff?

Well weet daorup all Antwort, wohen et all’s wuohl driff? Denk ick daobi an use schöne Platt, süht et längst nich mehr so rosig demet uut. Schade, denn ohne Platt menschelt et nich mehr so schön, denn dat Plattdüütsch kömmt mehr von Hiärten; bi Hauchdüütsch is mehr de Kopp debie. Drüm lött sick auk up guet Platt mit weinig Worde rieklick wat säggen. Apatt mott man sick de bloß so sien Deel bi denken.  

     Up Hauchdüütsk ist dat mehrst ümgekehrt. Kommt et harre, dreiht sick een Satz üm den ännern – un antlest suuset di de Kopp män so debi. Hauchdüütsk is iäben ne „Schriftsprache“. Daomet göng et bi dat sogenannde Kanzleidüütsch noch vör Jaohren heelmaol dull to. Dao hett dat Taxi nich Taxi, sönnern immer noch Droschke. Un auk wenn alle Welt bloß von Briefmarken küert, so sind dat amtlick män immer noch Postwertzeichen. Aproropos: „Postwertzeichen“ … Auk bi de guede aolle Bundespost göng et met Amtsdüütsk vör Jaohren noch reineweg int Wilde! So stönn dao in den § 45 von de Allgemeine Dienstanordnung für die Beförderung von Wertsachen:

„Der Wertsack ist ein Beutel, der aufgrund seiner besonderen Verwendung im Postbeförderungsdienst nicht Wertbeutel, sondern Wertsack genannt wird, weil sein Inhalt aus mehreren Wertbeuteln besteht, die in den Wertsack nicht verbeutelt, sondern versackt werden. Das ändert aber nichts an der Tatsache, dass die zur Bezeichnung des Wertsacks verwendete Wertbeutelfahne auch bei einem Wertsack Wertbeutelfahne heißt und nicht Wertsackfahne, Wertsack-beutelfahne oder Wertbeutelsackfahne.“

Also: Well bis nuhen noch kienen Fimmel harre, de wör met so wat nich mehr wiet aff devan. Bäänd dai so säggen: „Bi so ‘n unwies Küeren feihlt de Buerenverstand.“ Well et aower met Plattdüütsk kann, bliff ganz ruhig debie. Denn hier sägget se: „Bloß nich unwies maaken laoten.“ Bispiell? Nu denn:  

Keggen rieke Lüe prozessen
un keggen ‘n Wind anpissen,
dat geiht immer an de eegene Buxe.

Noch Fraogen? Dann män nao en Affkaoten. Wi bruuket daoför keine klooken Worde wieders mehr. Drüm lött sick Platt auk nich eenfach so up Hauchdüütsk üöwersetten. Wat dao dann so bi heruutkümp, dat is Hauchdüütsk met Striepen.  Bispiell:

Wenn die Schweine das in die Beine kriegen,
dann is das mit die Schinken nich mehr was.

Auk wenn dat int Lachen schütt, so is dat nix änners, äs de hauchdüütske Üöwersetzung uut et Plattdüütske:

Wenn de Swiene dat in de Beene krieget,
dann is dat met de Schinken nich mehr wat.

Dat lutt, ohne Striepen, heel natürlick. So is Platt:

Witt orre swatt, drüüg orre natt,
groff orre fien, echt mott et sien!

Düssen Heimatklang moss kennen. Well en nich in en Kopp häff, mott sick de män so met hendoon. Platt lött sick „leider“ noch so klook nu maol nich studeer’n. Dao is all genoog, wenn sücke sägget: „Jaja, so is dat alle.“  

     So satt vör Jaohren auk es maol den Katuffelbuer Benning in de städtkse Raothuusschenke un gönnde sick en Klaoren met Stritz. He woll sick lück ressen, denn he harre en Hänger Katuffeln wegbracht. As he sick dao an en Disk en Piepken ansticken woll, kreeg he mit, wu et an den Naoderdisk üöwer „de dummen Bueren“ hergöng.

     Benning hörde sick dat en Tietken still an un reip dann: „Dat ick nich lache! Gleiw ji wiesklooken Städtkers denn wüerklick, dat wi Buern dümmer wären äs ji?“ Oh, glieks wollen se wuohl wat beschwichtigen dfebi, doch de Buer woll et iähr wiesen un sach: „Laot‘ us män es wat räötseln, dann könn wi jä seihn, well de biätter bi wegkümpt.“ Nu guet. Dao soll Benning iähr män glieks es säggen, wuvull Eier den Riesen Goliath wuohl nöchtern verdrücken könn?

     „Dumme Fraoge“, gneesede de Buer, „bi dat twedde was he jä all nich mehr nöchtern!“ Un he fröög, off et nich wat klööker göng? Ja sicher doch! Also, wem et denn wuohl biätter göng, Koffie orre Tee?“

     Benning tröck vergnögt an sien Piepken, wünk aff un meinde, dao gäff et nich vull to fraogen, et wäre de Koffie, de könn sick setten, de Tee aower, de möss män trecken. Hahaha … Deuka, dat satt. „So, nu sin ji dran“, drünk de Buer uut, wiskede sick den Baort un sach: „Passt guet up. Wenn se kommet, dann kommet se nich. Kommet se aower nich, dann kommet se.“

     Oh. Wat en Praoten! De Städtkers wollen sick met so wat doch nich veräppeln laoten. Se keeken all baoll kiebig debi up un anterden (antworteten), de Buer soll sick doch nu nich so dumm häm’n, so wat gäff et doch gar nich!

     „Aha“, sach de Buer, „dann sin wi hier jä all feddig.“ Un he möök Anstalten, to gaohn. „Nänä“, göng de Wert detüsken, et feihde bloß noch klipp un klaor siene Antwort, un he wiesede met en spöölt Glas graut up de Städtkers un sää: „süss meint se hier noch, de Buern wüssen et jä söwwst nich!“

     „Jaja, wat ji hier nich alle so meint“, gnöchelde (schmunzelte) Benning spöttsk un sach met Betonung, „also nich wahr, wenn ick in Fröhjaohr Iärften saie un de Duuwen kommet, dann kommet de Iärften nich. Wenn de Duuwen aower nich kommet, dann kommet de Iärften!“

     Tschä. Wat säch us dat? En bettken Buerverstand döt et faken (oft) mehr, äs klook Gepraot met graut Latien de noch met tüsken. Met änner Worde:

Wi sind lange nich glieks dumm,
bloß weil wi Plattdüütsk küert met Mum.
Dat eene, dat is auk wuohl waohr,
de Klooken kommt met Platt nich klaor.
Drüm, well hier manchs de Dumme is,
dat bliff män doch oft ungewiss.

Jaja, so is dat alle. Kiek män hier de netten Döönkes, dann kriss met Plaseer up guet Platt noch mehr so gewahr. Laot di män schön Tiet debi.

    So haoll  di munter!

Doch nu erst es maol wat för de, för de use Plattdüütsk all so wat es ne Fremdspraok wuorden is. Liäst et män. Benning-Buer is de auk wier met bi. So weet‘ to Beginn nu glieks alle auk, wu wi hier so „ticket“.Ick säch es so: An sick sin wi hier alle ganz nett.

 

Bücher von Otto Pötter aus dem Aschendorff Verlag Münster:
Immer wieder „was Schönes von hier“.